Rezerwaty przyrody i ścieżki dydaktyczne

Rezerwaty

Rezerwat przyrody Jeziora Jasnego

Specyfiką tego rezerwatu jest istnienie obok siebie dwóch ekosystemów wodnych. Wyjątkowo ubogie we florę i faunę jezioro Jasne (jezioro oligotroficzne) sąsiaduje z małym bogatym w rośliny i zwierzęta jeziorem Luba (jezioro dystroficzne). Najbardziej znane licznej rzeszy turystów jest jezioro Jasne. Posiada ono wyjątkowo czystą i przeźroczystą wodę (światło dociera nawet do 14m), która ma odczyn kwaśny w granicach pH -4,3. Ze względu na skład chemiczny wody życie biologiczne w tym jeziorze ogranicza się do kilku gatunków glonów i sinic oraz mchu. Jedynym gatunkiem ryby znoszącym specyfikę jeziora jest okoń.

Do rezerwatu prowadzi ścieżka dydaktyczna w ustawionymi 24. tablicami informującymi o tamtejszej florze i faunie. Trasa ścieżki liczy ok. 3 km długości i oznakowana jest w terenie kolorem zielonym. Trasa spacerowa wokół Jeziora Jasnego, oznaczona kolorem żółtym, wynosi 1,5 km.

 

Rezerwat Jeziora Karaś

Jezioro Karaś, jest rezerwatem faunistycznym, częściowym, utworzonym w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych, zarastającego jeziora wraz z otaczającymi bagnami jako miejsca lęgowego ptactwa wodnego i błotnego. Jest to obiekt unikatowy, objęty Konwencją „Ramsar 71" jako obszar wodno – błotny o międzynarodowym znaczeniu oraz ochroną w ramach sieci Natura 2000.

W Rezerwacie szczególnym punktem jest wieża widokowa, z której można podziwiać uroki tamtejszego jeziora.

 

Rezerwat „Czerwica”

Powierzchnia rezerwatu wynosi 12,59 ha i obejmuje dwie wyspy oraz półwysep na północno-zachodnim brzegu jeziora Czerwica. Rezerwat powstał dla ochrony kolonii kormorana czarnego. Oprócz kormoranów, w rezerwacie można było zaobserwować także czaplę siwą. W roku 2000 ptaki opuściły kolonię i do chwili obecnej nie powróciły. Zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie, dnia 25 stycznia 2018 roku rezerwat „Czerwica” z rezerwatu ornitologicznego stał się typem rezerwatu krajobrazowego. Obecnie głównym  jego celem jest ochrona procesów regeneracyjnych zachodzących w opuszczonej kolonii kormorana czarnego.

 

Rezerwat Jeziora Gaudy

Stwierdzono tu 124 gatunki ptaków, aż 43 gatunki zostały wpisane na listę gatunków zagrożonych w skali Europy. Jesienią na jeziorze gromadzi się do kilku tysięcy ptaków wodnych, które znajdują tu bezpieczne miejsce żerowania i odpoczynku. Okoliczne bagna są z kolei noclegowiskiem żurawi. Aktualnie stada te nie przekraczają kilkuset osobników. W 1998 r. introdukowano bobry, które osiedliły się zarówno w rezerwacie, jak i na obrzeżach tworząc niewielkie rozlewiska. Rezerwat „Jezioro Gaudy” jest trudno dostępny ze względu na rozległe i niebezpieczne bagna. Taflę jeziora można zobaczyć jedynie od strony wsi Rudniki i Kamieniec.

 

Ścieżki dydaktyczne i szlaki historyczno – przyrodnicze Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego

Dokładniejsze poznanie przyrody i historii Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego umożliwiają znajdujące się tu, opisane w terenie, ścieżki dydaktyczne i szlaki historyczno - przyrodnicze:

Ścieżka dydaktyczna „ Jasne” biegnąca do rezerwatu przyrody „Jasne” oraz do Jeziora Czarnego. Jest doskonałym miejscem do poznaniu dwóch typów jezior: oligotroficznego i eutroficznego.

Ścieżka dydaktyczna „Solniki” – biegnie od wsi Siemiany do nieistniejącej wsi Solniki i rezerwatu przyrody „Czerwica”.

Ścieżka dydaktyczna „Silm”. Przebiega w otulinie Parku z Iławy do Jeziora Silm.

Szlak turystyczny: „Śladami Elisabeth Lemke”. Szlak poświęcony upamiętnieniu urodzonej w Rąbitach Elisabeth Lemke badaczki folkloru, botaniki oraz pradziejów dawnych Prus. Szlak biegnie od Zalewa w kierunku Iławy przez Rąbity, a kończy się  w Pomielinie, gdzie znajdują się kurhany i ślady dawnego majątku nad zatoką Rudnia.

Szlak turystyczny pieszo-rowerowy: „Śladami Maxa Toeppena”. Szlak poświęcony badaczowi ziem Pruskich, jakim był Max Toeppen. Szlak rozpoczyna się od zjazdu z drogi Iława - Siemiany w kierunku Sarnówka i kończy się nad Zatoką Widłąg.

Szlak pieszy: „Iławski Biskupin”. Szlak rozpoczyna się w Szymbarku i prowadzi do miejscowości Piotrkowo. Na szlaku znajdują się ciekawe miejsca związane z  historią regionu.

 

Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt Chronionych

Ośrodek działający przy Zespole Parków Krajobrazowych w Jerzwałdzie funkcjonuje od 1996 r. W 2006 r. otrzymał stałe zezwolenie na przetrzymywanie zwierząt dzikich w celu ich leczenia i rehabilitacji.

Co roku do ośrodka trafia ponad 100 zwierząt różnych gatunków m.in. bieliki, trzmielojady, orliki krzykliwe, bociany, żurawie, wiewiórki, jeże, nietoperze oraz  drobne ptaki takie jak jerzyki, pleszki, sikory i wiele innych. Ośrodek jest odpowiednim miejscem, w którym zranione zwierzęta odnajdą odpowiedni pokarm i opiekę, w tym weterynaryjną.

 

Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich

Został utworzony 4 stycznia 1994 roku, w celu zachowania wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych, walorów krajobrazowych i widokowych, naukowo-poznawczych i dydaktycznych obszaru Wzgórz Dylewskich. Powierzchnia parku wynosi 7151,2 ha. Zaś otuliny  to 14 882,6 ha. Ponad połowa powierzchni Parku pokryta jest lasami, następnie użytkami rolnymi (39%). Powierzchnie otuliny zajmują głównie użytki rolne w ok. 83%.

Wysokie walory przyrodnicze Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich zdecydowały o włączeniu tego obszaru do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Na terenie Parku znajduje się  Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk „Ostoja Dylewskie Wzgórza”.

Fauna i flora Wzgórz Dylewskich

Na terenie Parku występuje wiele cennych i ciekawych gatunków zwierząt. Stwierdzono tu  kilka gatunków biegaczy, dużych drapieżnych chrząszczy. Z innych owadów, występujących na terenie Parku warto wymienić chronione i bardzo pożyteczne trzmiele. Z kręgowców stwierdzono 10 gatunków płazów (wszystkie chronione)oraz  5 gatunków chronionych gadów.  Cieki wodne, które mają swój początek na terenie Wzgórz Dylewskich są miejscem występowania wielu gatunków ryb.

Do ciekawych gatunków zwierząt występujących na terenie Parku należy zaliczyć muflona. Dzięki reintrodukcji 50. osobników stado w 2017 roku liczyło już ok. 70 – 80 zwierząt. Muflony zasiedlają przede wszystkim okolice Jagodzin, Wygody, Glaznot i Wierzbicy.

W krajobrazie Parku dominują głównie lasy liściaste – grądy i buczyny (buczyna pomorska i kwaśna) oraz bory mieszane. Na terenie Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich stwierdzono występowanie 750. gatunków roślin naczyniowych, co stanowi 1/3 flory roślin naczyniowych całej Polski. Oprócz tego oznaczono 92 gatunki mszaków.

Rezerwat przyrody Jezioro Francuskie

Rezerwat florystyczny utworzony w roku 1963, obejmujący śródleśne jezioro położone w pobliżu Góry Dylewskiej, o powierzchni 2,93 ha, oraz przylegający do niego las o powierzchni 10,71 ha.

Jezioro Francuskie jest najwyżej położonym jeziorem w woj. warmińsko-mazurskim (247,7 m n.p.m.). Rezerwat został utworzony w celu zachowania stanowisk rosnącej tam wierzby borówkolistnej oraz fragmentu buczyny pomorskiej.

Do rezerwatu można dojść pieszo lub dojechać rowerem kilkoma drogami: z Ostródy, Lubawy lub Dąbrówna. Dobrym punktem wyjściowym do zwiedzania jest miejscowość Wysoka Wieś.

 

Rezerwat przyrody Dylewo 

Rezerwat ten został utworzony w 1970 roku. Ma on na celu ochronę fragmentu lasu liściastego o powierzchni 9,46 ha, reprezentującego zespół buczyny pomorskiej. Porasta on wschodnie zbocza Góry Dylewskiej. Buczyna ta przedstawia 115 – letni drzewostan z dominującym bukiem zwyczajnym z domieszką jawora, modrzewia europejskiego, dębu bezszypułkowego, świerka pospolitego i jednostkowym udziałem innych gatunków drzew. Utworzony drzewostan odznacza się strukturą różnowiekową i budowa wielowarstwową.

Rzeka Drwęca 

Rezerwat o powierzchni 1888,27 ha, utworzony w 1961 roku. Rezerwat chroni wody rzeki Drwęcy, jej dopływy i jeziora, przez które przepływa. Na terenie Parku ochroną objęty jest również dopływ Drwęcy – Dylewka.

W dorzeczu Drwęcy obserwuje się występowanie wielu gatunków ryb typowych dla wód o charakterze tak podgórskim jak i nizinnym, głównie pstrąga, łososia, troci i certy. Rzeka Drwęca i jej dopływy to również specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Dolina Drwęcy”.

Leśna ścieżka dydaktyczna "Góra Dylewska"

Ścieżka rozpoczyna się na Górze Dylewskiej - najwyższym wzniesieniu Wzgórz Dylewskich (312,2 m n.p.m.). Trasa ma charakter pętli o długości 2 km. Biegnie przez piękny kompleks buczyn pomorskich i dociera do rezerwatu przyrody "Jezioro Francuskie".  Na trasie umieszczono 18 tablic edukacyjnych, plac zabaw i miejsce na ognisko. Ścieżka znajduje się na terenie Nadleśnictwa Olsztynek.

Lapidarium Geologiczne u podnóża Góry Dylewskiej

Zgromadzono w nim ponad 30 okazów – przedstawicieli skał budujących Wzgórza Dylewskie - wśród nich  licznie reprezentowane są eratyki przewodnie. Pochodzą one głównie z lokalnych odkrywek kopalni kruszywa naturalnego w Glaznotach, Marcinkowie, Tułodziadzie. W lapidarium znajduje się  dużego formatu tablica informacyjna z wyjaśnieniem, co to jest lapidarium, głaz narzutowy, eratyk, narzutniak.

Najciekawsze głazy w lapidarium zostały opatrzone tablicami (z zamieszczonymi kodami QR) informującymi szczegółowo o miejscu pochodzenia okazu, kilometrach transportu lodowego narzutniaków, wieku skały macierzystej oraz o składzie petrograficznym.